Volgend jaar verschijnt mijn eerste boek, een zoektocht naar wat smaak is. Het wordt geen droog feitjesboek maar een persoonlijk werkstuk vol verhalen en eetherinneringen, die van mij, die van anderen. Tijdens mijn research ontdek ik boeken die bij ons weinig bekend zijn en daar vertel ik hier wat over.

Vandaag Aroma – The Cultural History of Smell van Classen, Constance en Howes. Academische titels zijn wel eens taaie kost, maar dit boek kon ik niet neerleggen, ik bleef maar verbazingwekkende dingen noteren. Jammer dat het zo goed als onbetaalbaar is. Ik huurde het als e-boek en dat kostte ‘slechts’ 20 dollar.

De mooiste delen gaan over geïsoleerd levende stammen bij wie geur een veel centralere rol speelt in het leven dan bij ons. De bewoners van de Andaman eilanden delen de tijd niet op in weken en maanden, wel in geurperiodes. De periodes zijn genoemd naar bloemen.
De Desana uit het Colombiaanse regenwoud noemen zichzelf ‘wira’: mensen die ruiken. De stam heeft een gesofistikeerde geurclassificatie die het leven vormgeeft. In de keuken bepaalt de geur van het eten hoe het bereid wordt en welke ingrediënten je mag combineren.Van wild en bepaalde vissoorten vinden de Desana dat ze een muskusachtige geur hebben. Pas nadat het vlees gerookt en gekookt is, wordt het eetbaar voor de stam.
Wat hebben wij een arme taal om geuren en smaken te beschrijven! In het Quechua, een oude Inca-taal die hier en daar nog gesproken wordt in de Andes, bestaan aparte woorden voor ‘lekker ruiken’, ‘iemand iets laten ruiken’, ‘een eetgeur opsnuiven’.

We mogen dan een arme geurtaal hebben, gelukkig hebben we wel gedichten over geur, zoals dit van Ian McMillan uit de dichtbundel voor kinderen Sensational! – Poems inspired by the Five Senses, onder redactie van Roger McGough:

Stale

You know how sometimes
you open your sandwich box
and it smells stale

and there are a few crumbs
and a biscuit wrapper
and a bit of a crisp

and you want to close it
although you know you should wash it
you want to close it.

Well, that’s how I feel today.


Ian McMillan