Woelige wateren

Lees hier de krantenversie: Amity Gaige – Overstag

In ‘Overstag’, de opvolger van haar bestseller ‘Schröder’, stuurt Amity Gaige een gezin de diepzee in. Haar boek is ook een antwoord op het presidentschap van Donald Trump.

 

‘Soms schrijft het leven korte, afschuwelijke versjes voor je,’ vindt Juliet Paltrow, een van de vertellers in ‘Overstag’. Juliet, kenner van de verzen van Anne Sexton, zit in de inloopkast van haar man wanneer ze het woord neemt. Ze vertelt over de zeilbootreis die haar gezin maakte voor de kust van Panama. Het idee kwam van echtgenoot Michael. Volgens hem geloofden de oude Romeinen dat zeereizen goed waren tegen depressies. Sinds ze kinderen kreeg en haar scriptie opgaf, kampt Juliet met wat ze zelf liever verdriet noemt. Gaige omschrijft treffend hoe het is om samen te wonen met een depressieve partner. Het is ‘alsof je getrouwd bent met het getij’. Niet dat het in haar boek stikt van de zeemetaforen. Nee, ze roept de oceaan juist heel concreet op.

In ‘Overstag’ schakelt de schrijfster soepel tussen heden en verleden. Ze wisselt het relaas van Juliet af met fragmenten uit Michaels logboek. Hij schrijft over zeewier en koraalduivels, zij over haar ouders die een serieuze steek lieten vallen in haar kindertijd. Hij beschrijft de ingewikkelde constellatie aan boord, zij zoekt al schrijvend namen voor de windsoorten. Het dubbelverhaal waarin beide huwelijkspartners het woord nemen, is een beproefd recept. Je vindt het in ‘Happenstance’ van Carol Shields of, recenter, in Lauren Groffs ‘Furie en fortuin’. Het originele zit hem in de manier waarop Gaige de huwelijksperikelen brengt. Ze houdt de twee draden niet netjes gescheiden maar wisselt snel af. Soms worden enkele zinnen van Juliet gevolgd door een enkele zin van Michael. Mooi hoe de verhalen met elkaar resoneren, zoals in poëzie.

Amity Gaige is bekend van de roman ‘Schröder’ en net als in dat boek rijmt de schrijfster prikkelende gedachten over het gezinsleven en ouderschap met de spanning van een thriller. Zo klinkt haar definitie van een gezin: ‘(…) een luidruchtige, wanordelijke, wispelturige chaos, een soort oerkracht waardoor ieder gezinslid afwisselend wordt gevormd en misvormd’.

Michael is een republikein die voor Trump heeft gestemd, iets wat hij pas achteraf aan Juliet heeft onthuld. Voor hem is de zee dé plek waar nog echte vrijheid mogelijk is, zonder bemoeienis van de overheid. De schrijfster maakt van haar blanke, verontwaardigde Amerikaanse man geen karikatuur.

Dit is een scheepsverhaal en natuurlijk krijgen de vier te maken met zwiepende passaatwinden en gruwelstormen. Toch blijft de roman fris en verrassend van begin tot eind, dankzij de onderkoelde stem van de schrijfster. Haar details zijn dan weer zinnelijk. Door zout geharde haren liggen ‘zwaar op onze rug als een zadeldeken’. Gaige liet het al in eerder werk zien: ze is een kei in het blootleggen van de simultane krachten die werkzaam zijn in lange relaties, de intimiteit en de vervreemding.

 

Kathy Mathys

 

****

Amity Gaige – Overstag – vertaald door Ton Heuvelmans – 286 blz.