****

Regie: Peter Docter en Bob Peterson (co-regisseur)
Info: V.S., 2009, 96 min.
Leeftijd: vanaf 6 jaar

Wonderbaarlijk is het, zoals Pixar keer op keer weet te verrassen en te betoveren. ‘Up’ heeft niet dezelfde filosofische resonantie als ‘Wall.E’, maar het is evenmin een leuke avonturenfilm over een oude man en een klein jongetje. Of het is in elk geval veel meer dan dat alleen. Kijk maar naar de eerste twintig minuten, die zondermeer verbluffend zijn. Carl Fredricksen is een verlegen jongetje dat droomt van verre einders. In de bioscoop vergaapt hij zich aan de avonturen van ontdekkingsreiziger Charles Muntz, een excentriekeling die in Zuid-Amerika op zoek is naar een welhaast uitgestorven vogel. Carl sluit vriendschap met Ellie, die ook al staat te trappelen om de wereld te verkennen. In de woordeloze sequentie die volgt zien we hoe het Ellie en Carl vergaat: ze trouwen, maken iets moois van hun huis en worden oud. Wanneer Ellie sterft, zijn ze nog niet in Zuid-Amerika geweest. Het is deze sequentie van enkele minuten die je hart doet overslaan en die je ogen even laat tranen. Zoveel perfect gedoseerde emotie in luttele minuten: prachtig.
De bejaarde Carl is een brompot wiens huis dreigt omver geblazen te worden door projectontwikkelaars. Carl knoopt een reuzentros ballonnen aan het dak en vliegt de wijde wereld in, richting Zuid-Amerika. Hij blijkt een metgezegel te hebben, Russell, een padvinder met grote ambities en dromen. Carls aanvankelijke irritatie om de ongenode gast verandert in herkenning en begrip, wanneer hij beseft dat Russell even eenzaam is als hijzelf. De tweede helft van ‘Up’ is minder sterk dan de eerste want dan krijgen we een meer conventionele actiefilm. En toch. De excentrieke Charles Muntz is een grappige, ‘heart of darkness’-achtige figuur die je niet in een cartoon verwacht. De ‘sprekende’ honden zorgen voor een paar hilarische scènes. De animaties van het zeppelin-decor, van het te doorkruisen oerwoud zijn prachtig. En dan is er Russell: een kereltje dat je in het begin van de film op de zenuwen werkt en dat je steeds meer gaat ontroeren. En dat zonder het allemaal breed en sentimenteel uit te smeren. Heel knap.
De animatiestijl is weer heel anders dan in ‘Wall.E’, vlakker, maar wel erg mooi. Voor kinderen valt er net zoveel te beleven als voor hun oudere begeleiders of metgezellen. ‘Up’ is een uitmuntend najaarsgeschenk!

Kathy Mathys